Yugoslav Critical Psychologies

                                   CALL FOR PAPERS

Discourse Unit presents ANNUAL REVIEW OF CRITICAL PSYCHOLOGY special issue:

Yugoslav Critical Psychologies

Yugoslav critical psychologies are largely invisible in the world. Perhaps they are even invisible here. But we know they exist. In various forms: in forgotten books, in small university departments, in thoughts, discussions, friendships and initiatives like this one. Rather than confining Yugoslav psychologies to knowledge production exclusively within Yugoslavia as a former socialist state or kingdom, we aim to broaden its spatial and temporal configurations and define the term ‘Yugoslav’ through all past, present, and future work in the field of homegrown critical (marxist, socialist, liberation) psychologies. Its dynamic is characterised by both rupture and continuity connected to the socio-historical, political-economical and linguistic characteristics of the region. The aim of this special issue is to collect the traces of critical psychologies’ past, capture its current forms and extend them to the future: as a memory, inspiration, spur, curiosity.

We would like to invite everyone who recognizes their interests in the history of what we now call critical psychology in Yugoslavia. We would also like to invite all those who in any way follow the continuity of critical psychological tradition or invent its contemporary forms in the present: all people currently working in the field and exploring the psychological landscape in the region through the lens of critical psychology. This includes endeavors in both theory and praxis and all possible interweavings of the two. Finally, we invite you to write about the future directions of Yugoslav critical psychology.

This, we hope, will help us to understand what Yugoslav critical psychologies are: in historical perspectives, as contemporary strands of critical psychology, a realm of potentialities. Finally, this can help us answer the question of how we are (dis)connected in time and space and what we can (un)learn from each other.

Here is a non-exhaustive list of suggested topics. We warmly invite you to add your own ideas.

– forgotten psychologies revived

  • history of (critical) psychology/psychiatry/psychotherapy in Yugoslavia
  • self, subjectivity and personality in historical perspective

– contesting contemporary psychologies

  • local psychological and mental health complex
  • psychology and (transition to) capitalism
  • self and subjectivity
  • migration
  • war and peace
  • precarity
  • language and discourse

– psychologies of and for the future

  • theory
  • emancipatory and liberation psychology
  • imagination and utopia
  • radical praxis

GUIDELINES & DEADLINES

30. 12. 2024 STATEMENT OF INTEREST 

Please provide a brief description of your topic of interest, research question, or idea for your planned contribution. Keep it to a few sentences. The editorial board will compile all ideas, connect authors via email, and organize a virtual discussion for further clarification, potential collaborations, and expanding our Yugoslav critical-psychological network. You can write in Macedonian, Slovenian, Bosnian-Croatian-Montenegrin-Serbian, Albanian or English. The discussion will be held in English.

1. 2. 2025 ABSTRACT

Please write an abstract of 250-500 words, clearly stating your topic, problem you want to address or research question. Include an outline of your paper, as well as the theoretical or epistemological framework and preliminary literature you will be using. You are encouraged to submit the abstract even if you missed the deadline for the statement of interest.

1. 6. 2025 FINAL PAPERS

Please write your papers concisely and follow one citation style throughout the paper.

Final papers may vary significantly in length depending on the topic, but please keep them under 8,000 words (approximately 16 pages in 12pt font with 1.5 line spacing).With prior agreement from the editorial board, longer contributions are also possible. Please ensure the paper is proofread before submission.

Papers can be written in Macedonian, Slovenian, Bosnian-Croatian-Montenegrin-Serbian, Albanian, or English. The review process will be conducted in the same language, from the first draft through revisions to the final version. We kindly ask that you also provide an English translation of the final version alongside the original language. If you need help with translation, please contact the editorial board. You are also welcome to write the paper in English from the outset if you prefer. Papers may still be submitted even if you missed the deadlines for the statement of interest and abstract.

After editorial review, all papers will undergo a double-blind peer review process, followed by final proofreading before publication. If you are interested in volunteering as a reviewer or nominating someone for the review process, please let us know.

All texts should be sent to kriticka_psyu@kompot.si. If you have any additional questions, don’t hesitate to contact us.

Editorial board: Alja Pehar, Ana Reberc, Višnja Tatić, Nevena Mijatović, Jelena Jašović, Elena Stevanić, Vanja Štulić

POZIV ZA DOPRINOSE

Discourse YUnit predstavlja posebno izdanje časopisa ANNUAL REVIEW OF CRITICAL PSYCHOLOGY:

Jugoslovenske kritičke psihologije

Jugoslovenske kritičke psihologije nemaju vidljivost u svetu. Možda su čak i ovde nevidljive. Ali mi znamo da postoje. U različitim oblicima: u zaboravljenim knjigama, na malim odeljenjima na univerzitetima, u mislima, razgovorima, prijateljstvima i u inicijativama poput ove. Umesto da jugoslovenske psihologije vežemo isključivo za proizvodnju znanja u Jugoslaviji kao bivšoj socijalističkoj državi ili kraljevini, želimo da proširimo njihove prostorne i vremenske konfiguracije i definišemo pojam “jugoslovenski/a” kroz sav rad koji se događao, koji se događa i koji će se tek događati na polju domaćih kritičkih psihologijâ (marksističke, socijalističke, psihologije oslobođenja). Množinu reči psihologija koristimo kako bismo naglasili da ne postoji samo jedna, uniformna kritička psihologija na ovim prostorima, već mnoštvo psihologijâ koje se zasnivaju na različitim ontološkim i epistemološkim pretpostavkama, kao i na različitim etosima. Njihovu dinamiku karakteriše kako prekid tako i kontinuitet, koji su povezani sa socio-istorijskim, političko-ekonomskim i lingvističkim karakteristikama regiona. Cilj ovog specijalnog izdanja je da sakupi tragove prošlosti kritičkih psihologija, da zabeleži njihove trenutne oblike postojanja i ostavi ih za budućnost: kao uspomenu, nadahnuće, podsticaj, zanimljivost. 

Pozivamo sve koji su zainteresovani za istoriju onoga što sada nazivamo kritička psihologija u Jugoslaviji. Takođe pozivamo sve one koji na bilo koji način nastavljaju tradiciju kritičke psihologije ili osmišljavaju njene savremene oblike u sadašnjem trenutku: sve one koji trenutno rade u ovoj oblasti i istražuju “psihološke predele” u regionu kroz prizmu kritičke psihologije. Ovo uključuje kako rad na polju teorije tako i u praksi, kao i sva potencijalna preplitanja između njih. Konačno, želimo da vas pozovemo da pišete i o budućim pravcima u kojima se jugoslovenska kritička psihologija može kretati. 

Nadamo se da će ovo pomoći da razumemo šta su jugoslovenske kritičke psihologije: u istorijskim perspektivama, kao savremeni pravci u kritičkoj psihologiji, kao polje mogućnosti. Konačno, ovo nam može pomoći da odgovorimo na pitanje kako smo (ne)povezani u vremenu i prostoru i šta možemo da naučimo/odučimo jedni od drugih.

Ovo je lista predloženih tema koja nije konačna. Toplo vas pozivamo da dodate i svoje ideje.

– ponovo oživljene zaboravljene psihologije

  • istorija (kritičke) psihologije/psihijatrije/psihoterapije u Jugoslaviji
  • sopstvo, subjektivnost i ličnost u istorijskoj perspektivi

– preispitivanje savremenih psihologija

  • lokalni psihološki kontekst i psi-kompleks
  • psihologija i (tranzicija u) kapitalizam
  • sopstvo i subjektivnost
  • migracija
  • rat i mir 
  • prekarnost
  • jezik i diskurs

– psihologije budućnosti i za budućnost

  • teorija
  • emancipatorna i psihologija oslobođenja
  • mašta i utopija
  • radikalna praksa

SMERNICE I ROKOVI

30. 12. 2024 IZRAŽAVANJE INTERESOVANJA  

Potrebno je da pošaljete kratak opis teme koja vas interesuje, istraživačkog pitanja, ili ideje za doprinos koji planirate da date. Dovoljno je nekoliko rečenica. Uređivački odbor će sakupiti vaše ideje, kontaktirati autore preko mejla i organizovati virtuelnu diskusiju zarad daljeg pojašnjenja, razmatranja potencijalnih saradnji i proširenja naše mreže za jugoslovensku kritičku psihologiju. Možete pisati na makedonskom, slovenačkom, bosansko-hrvatsko-crnogorsko-srpskom, albanskom ili engleskom. Diskusije će se odvijati na engleskom.

1. 2. 2025 APSTRAKT

Potrebno je poslati apstrakt između 250 i 500 reči, koji jasno komunicira vašu temu, problem kojim želite da se bavite ili istraživačko pitanje. Molimo da uključite kako okvirni nacrt svog rada, tako i teorijski ili epistemološki okvir i preliminarnu literaturu koju ćete koristiti. Ohrabrujemo vas da podnesete apstrakt čak i ako propustite rok za izražavanje interesovanja.

1. 6. 2025 KONAČNI RADOVI

Molimo da radove pišete koncizno i da pratite jedan stil citiranja kroz ceo rad.

Konačni radovi se mogu značajno razlikovati po dužini u zavisnosti od teme, ali molimo vas da nastojite da nemaju više od 8000 reči (otprilike 16 strana sa 12pt fontom i 1.5 proredom). Ukoliko se uređivački odbor prethodno sa tim složi, mogući su i duži doprinosi. Molimo vas da radove pročitate pažljivo i proverite prisustvo slovnih grešaka pre slanja.

Radovi mogu biti napisani na makedonskom, slovenačkom, bosansko-hrvatsko-crnogorsko-srpskom, albanskom ili engleskom. Recenziranje će biti urađeno na istom jeziku, od prvog nacrta, preko revizija, pa sve do finalne verzije. Molimo vas da obezbedite i prevod finalne verzije na engleski jezik uz originalni jezik. Ukoliko vam je potrebna pomoć oko prevoda, možete kontaktirati uređivački odbor. Takođe ste dobrodošli da pišete i samo na engleskom ukoliko želite. Radovi mogu biti podneseni i ako propustite da izrazite interesovanje i napišete apstrakt.

Nakon pregleda radova od strane uređivačkog odbora, svi radovi će proći proces dvostruko slepe recenzije, koju će pratiti i lektura pre publikovanja. Ukoliko želite da učestvujete kao recenzent ili da nekoga preporučite za recenzenta, molimo vas da nam pišete. 

Sve tekstove je potrebno poslati na kriticka_psyu@kompot.si. Ukoliko imate dodatnih pitanja, možete nas slobodno kontaktirati.

Uređivački odbor: Alja Pehar, Ana Reberc, Višnja Tatić, Nevena Mijatović, Jelena Jašović, Elena Stevanić, Vanja Štulić 

RAZPIS ZA PRISPEVKE

Discourse YUnit predstavlja posebno številko revije ANNUAL REVIEW OF CRITICAL PSYCHOLOGY:

Jugoslovanske kritične psihologije

Kritične psihologije v (post)jugoslovanskem prostoru so v svetu večinoma nepoznane. Morda so neznane celo pri nas. Vendar vemo, da obstajajo v najrazličnejših oblikah: v odpisanih knjigah, na majhnih univerzitetnih oddelkih, v razmišljanjih, prijateljstvih in pobudah, kot je ta. Namesto da bi jugoslovanske psihologije omejili na produkcijo znanja izključno znotraj Jugoslavije kot nekdanje socialistične države ali še prej kraljevine, želimo razširiti njene prostorske in časovne koordinate. Z izrazom jugoslovanska želimo zaobjeti vse preteklo, sedanje in prihodnje delo na področju kritičnih (marksističnih, socialističnih, osvoboditvenih) psihologij pri nas. Zanje sta značilna tako prelom kot kontinuiteta, povezana z družbenozgodovinskimi, politično-ekonomskimi in jezikovnimi značilnostmi regije. Namen te posebne številke je zbrati sledi preteklosti kritičnih psihologij, ujeti njihove sedanje oblike in jih razširiti v prihodnost: kot spomin, navdih, spodbudo, radovednost.

K sodelovanju vabimo vse, ki vas zanima zgodovina polja, ki smo ga poimenovale kritična psihologija v Jugoslaviji. Prav tako vabimo vse, ki na kakršen koli način sledite nadaljevanjem kritično-psihološke tradicije ali izumljate njene sodobne oblike v sedanjosti: vse, ki trenutno delujete na tem področju in raziskujete psihološko krajino v regiji skozi prizmo kritične psihologije. To vključuje prizadevanja tako na področju teorije kot prakse in vse možne preplete obeh. Vabimo vas tudi, da z nami delite tudi razmisleke o prihodnjih usmeritvah kritične psihologije pri nas.

To bo, upamo, pripomoglo k razumevanju, kaj so jugoslovanske kritične psihologije: v zgodovinski perspektivi, kot sodobni tokovi in kot polja možnega. Morda nam lahko ta podvig odstre zemljevid naše (ne)povezanosti v času in prostoru in omogoči, da se (od)učimo drug od drugega.

Tukaj je neizčrpen seznam predlaganih tem, ki ga lahko razširite s svojimi idejami:

– obujanje pozabljenih psihologij

  • zgodovina (kritične) psihologije/psihiatrije/psihoterapije v Jugoslaviji
  • sebstvo, subjektivnost in osebnost v zgodovinski perspektivi

– izpodbijanje sodobnih psihologij

  • lokalni psihološki kompleks in kompleks duševnega zdravja
  • psihologija in (prehod v) kapitalizem
  • sebstvo in subjektivnost
  • migracije
  • vojna in mir
  • prekarnosti
  • jezik in diskurz

– psihologije prihodnosti, prihodnosti psihologij

  • teoretski doprinosi
  • emancipacijska in osvobodilna psihologija
  • domišljija in utopija
  • radikalna praksa

SMERNICE IN ROKI

30. 12. 2024 INTERES ZA SODELOVANJE

V nekaj stavkih opišite temo, ki vas zanima, raziskovalno vprašanje ali zamisel za načrtovani prispevek in nam jo posredujte na elektronski naslov. Uredniški odbor bo zbral vse ideje na kup, povezal avtorice in avtorje ter organiziral virtualno razpravo za nadaljnja pojasnila, morebitno sodelovanje in širitev naše jugoslovanske kritično-psihološke mreže. Pišete lahko v makedonščini, slovenščini, bosansko-hrvaščini-črnogorščini-srbščini, albanščini ali angleščini. Razprava bo potekala v angleščini.

1. 2. 2025 POVZETEK

Pošljite povzetek, dolg od 250 do 500 besed, v katerem jasno navedite svojo temo, problem, ki ga želite obravnavati, ali raziskovalno vprašanje. Vključite oris svojega prispevka ter teoretični ali epistemološki okvir in predhodno literaturo, ki jo boste uporabili. Povzetek lahko predložite tudi, če ste zamudili rok za prijavo interesa.

1. 6. 2025 ZAKLJUČNI PRISPEVKI

Prispevki naj bodo spisani jedrnato, uporabljen naj bo enoten slog citiranja.

Zaključni prispevki so lahko glede na temo različno dolgi, vendar naj ne presegajo 8 000 besed (približno 16 strani v pisavi 12pt z razmikom med vrsticami 1,5). Po predhodnem dogovoru z uredništvom so možni tudi daljši prispevki. Pred oddajo prispevka poskrbite, da bo lektoriran.

Prispevki so lahko napisani v kateremkoli južnoslovanskem jeziku, albanščini ali angleščini. Postopek recenzije bo potekal v istem jeziku. Vljudno vas prosimo, da poleg izvirnika predložite tudi angleški prevod končne različice. Če potrebujete pomoč pri prevajanju, se obrnite na uredniški odbor. Prispevke lahko oddate tudi, če ste zamudili rok za oddajo interes za sodelovanje in povzetek.

Po uredniškem pregledu sledi dvojna slepa recenzija, pred objavo pa še lektoriranje prispevka. Če ste zainteresirani za prostovoljno delo recenzenta ali imenovanje osebe za recenzentski postopek, nam to sporočite.

Vsa vprašanja, ideje, pobude, povzetke in besedila nam pošljite na naslov

kriticka_psyu@kompot.si.

Uredniški odbor: Alja Pehar, Ana Reberc, Višnja Tatić, Nevena Mijatović, Jelena Jašović, Elena Stevanić, Vanja Štulić

ПОВИК ЗА ТРУДОВИ

Discourse unit го представува специјалниот број на списанието „Annual review of critical psychology“:

Југословенски критички психологии

Југословенските критички психологии не се видливи во светот. Можеби се невидливи дури и овде. Меѓутоа, ние знаеме дека постојат во различни облици: во заборавените книги, на малите одделенија на универзитетите, во мислите, разговорите, пријателствата, во иницијативите како оваа. Наместо да ги врземе југословенските психологии исклучиво за производството на знаење во Југославија, како бивша социјалистичка држава или кралство, сакаме да ги прошириме нивните просторни и временски конфигурации и да го дефинираме поимот „југословенски/а“ преку целото творештво кое се случувало, се случува и ќе се случува во полето на домашната критичка психологија (марксиситичка, социјалистичка, слободарска). Користиме множина за зборот психологија за да нагласиме дека не постои само една, униформна критичка психологија на овие простори, туку мноштво психологии кои се засноваат на различни онтолошки и епистемолошки претпоставки, како и на различни етоси.

Карактеристични за нивната динамика се прекините и континуитетите поврзани со социо-историските, политичко-економските и лингвистичките карактеристики во регионот. Целта на ова специјално издание е да ги собере трагите од минатото на критичките психологии, да ги забележи нивните моментални облици на постоење и да ги остави на иднината како спомен, инспирација, поттик, интерес.

Ги повикуваме сите што се заинтересирани за историјата на она што сега го нарекуваме критичка психологија во Југославија. Исто така, ги повикуваме сите што на кој било начин ја продолжуваат традицијата на критичката психологија или ги осмислуваат нејзините современи облици во сегашниот момент, сите што моментално работат во оваа област и ги истражувааат „психолошките предели“ во регионот преку призмата на критичката психологија. Ова ги вклучува и теоретската и практичната работа, и сите потенцијални преплетувања меѓу нив. На крај, сакаме да ве повикаме да пишувате и за идните насоки во кои може да се движи југословенската критичка психологија.

Се надеваме дека ова ќе ни помогне да разбереме што се југословенски критички психологии во историските перспективи, но и во современите правци во критичката психологија. На крај, ова може да ни помогне и да одговориме на прашањето како сме (не)поврзани во времето и просторот и што можеме да научиме/одучиме едни од други.

Ова е листа на предложени теми која не е конечна. Топло ве повикуваме да додадете и свои идеи.

-Повторно оживување на заборавените психологии

  • Историја на (критичката) психологија, психијатрија, психотерапија во Југославија
  • Историска перспектива на сопство, субјективност и личност

-Преиспитување на современите психологии

  • локалниот психолошки контекст и пси-комплекс
  • психологија и (транзиција во) капитализам
  • сопство и субјективност
  • миграција
  • војна и мир
  • егзистенцијална несигурност
  • јазик и дискурс

-Психологии на иднината и за иднината

  • теорија
  • еманципаторна и слободарска психологија
  • имагинација и утопија
  • радикална пракса

Насоки и рокови:

30.12.2024 ИЗРАЗУВАЊЕ ЗАИНТЕРЕСИРАНОСТ

Потребно е да пратите краток опис за темата која ве интересира, истражувачко прашање, или идеји за придонесот што планирате да го дадете. Доволни се неколку реченици. Уредувачкиот одбор ќе ги собере вашите идеи, ќе ги контактира авторите и ќе организира виртуелна дискусија поради понатамошни разјаснувања, разгледување на потенцијална соработка и проширување на нашата мрежа за југословенска критичка психологија. Можете да пишувате на македонски, словенски, босанско-хрватско-црногорско-српски, албански или англиски. Дискусиите ќе се одвиваат на англиски јазик.

01.02.2025. АПСТРАКТ

Потребно е да пратите апстракт кој има помеѓу 250 и 500 зборови кои јасно ја комуницираат вашата тема, проблем со кој сакате да се бавите или истражувачко прашање. Ве молиме да вклучите оквирен нацрт за својот труд, теориски или епистемолошки оквир и преелиминарна литература која планирате да ја користите. Ве охрабруваме да поднесете астракт дури и ако го пропуштите рокот за изразување заинтересираност.

01.06.2025. ФИНАЛНИ ТРУДОВИ

Ве замолуваме трудовите да ги пишувате концизно и да пратите еден стил на цитирање низ целиот труд.

Финалните трудови може да се разликувааат во должина во зависност од темата, но сепак ве замолуваме да немаат повеќе од 8000 зборови (околу 16 страни 12пт фонт и 1,5 проред). Доколку уредувачкиот одбор претходно се согласи, трудовите можат да бидат и подолги. Ве молиме трудовите да ги прочитате внимателно и да проверите дали има печатни грешки пред да ги испратите.

Трудовите може да бидат напишани на македонски, словенски, босанско-хрватско-црногорско-српски, албански или англиски. Рецензијата ќе биде направена на истиот јазик од првиот нацрт, преку ревизијата, па се до финалната верзија. Ве молиме да обезбедите и превод на финалната верзија на англиски јазик со оригиналниот јазик. Доколку ви е потребна помош околу преводот, можете да го контактирате уредничкиот одбор. Исто така, можете да пишувате и само на англиски јазик. Трудовите можат да бидат поднесени и ако пропуштите да изразите заинтересираност и напишете апстракт.

Откако трудовите ќе бидат прегледани од страна на уредувачкиот одбор, сите трудови ќе поминат низ процес на двострука слепа рецензија и лектура пред публикувањето. Доколку сакате да учествувате како рецензент или да препорачате рецензенти, ве молиме да ни пишете.

Сите текстови е потребно да ги пратите на kriticka_psyu@kompot.si. Доколку имате додатни прашања, слободно можете да не контактирате.

Уредувачки одбор: Аља Пехар, Ана Реберц, Вишња Татиќ, Невена Мијатовиќ, Јелена Јашовиќ, Елена Стеваниќ , Вања Штулиќ